Bir yaz akşamıydı. Gün batımıyla birlikte caminin minaresine vuran turuncu ışıklar, içeriye huzurlu bir sessizlik bırakıyordu. Ali, çocukluğundan beri bu camide ezan sesiyle büyümüş, imam olmak gibi büyük bir hayali kalbinin derinliklerine işlemişti. O gün, hocası ona ilk kez kâmeti getirmesini istediğinde kalbi hem sevinçten hem de sorumluluktan titredi. Cami avlusunda oturan yaşlı kadınlardan biri olan Zeynep teyze ise, bu heyecanın içinde yılların tecrübesiyle tebessüm ediyordu.
Hanefi Mezhebine Göre Kâmet: Sesin ve Niyetin Uyumu
Ali, hocasının yanına yaklaştı. “Evladım,” dedi hocası, “kâmet, sadece namazın başlamasını duyurmak değildir. O, kalbin Rabbine yönelişinin ilanıdır.”
Hanefi mezhebine göre kâmet, namaz için ayağa kalkıldığında, imamın arkasında cemaatin düzenini sağlayan ikinci bir çağrıdır. Ezandan farkı, kâmetin daha hızlı, ardı ardına ve kararlılıkla söylenmesidir. Her cümle, yürekten gelen bir teslimiyetle dile getirilir.
Ali derin bir nefes aldı. “Allahu ekber, Allahu ekber…” diye başlayan o güçlü ses, caminin taş duvarlarında yankılanırken, içerideki herkesin kalbinde bir huzur dalgası oluşturdu. Zeynep teyse sessizce gözlerini kapadı, kâmetin manasını hissederek mırıldandı: “İşte bu, bir insanın Rabbine yönelişinin sesi.”
Bir Kadının Hissedişi, Bir Erkeğin Uygulayışı
Ali’nin sesi yankılanırken, Zeynep teyze torunu Elif’e dönüp fısıldadı: “Bak yavrum, Ali kâmeti getiriyor ama aslında kalbiyle konuşuyor.”
Elif, merakla dinledi. O, hayatı boyunca dinî konulara empatiyle yaklaşmış, kalbin dilini çözmeye çalışan biriydi. “Teyze,” dedi, “kadınlar da kâmet getirir mi?”
Zeynep teyze gülümsedi. “Hanefi mezhebinde kadınlar için kâmet getirmek sünnet değil ama getirirlerse de caizdir. Onların sesi, rahmetin sesi gibidir. Ama erkekler için bu, düzenin ve ibadetin habercisidir. Her biri farklı ama aynı amaca hizmet eder.”
Ali, kâmetin son cümlesine geldiğinde sesi daha da yumuşadı: “La ilahe illallah.” O an herkes sessizliğe büründü. Kâmet bitmişti ama caminin içinde yankılanan maneviyat, hâlâ herkesin kalbinde yaşamaya devam ediyordu.
Kâmetin Özünde Yatan Denge: Duygu ve Disiplin
Hanefi mezhebine göre kâmet, 17 cümleden oluşur. Ezanla benzerdir ama bazı farklar taşır.
Kâmette her ifade ikişer defa tekrarlanır, yalnızca “Kadı kâmetis-salâh” cümlesi iki kez söylenir ve “Lâ ilâhe illallah” bir kez okunur.
Kâmetin sıralaması şöyledir:
1. Allahu ekber (2 defa)
2. Eşhedu en lâ ilâhe illallah (2 defa)
3. Eşhedu enne Muhammeden resûlullah (2 defa)
4. Hayye ale’s-salâh (2 defa)
5. Hayye ale’l-felâh (2 defa)
6. Kad kâmetis-salâh (2 defa)
7. Allahu ekber (2 defa)
8. Lâ ilâhe illallah (1 defa)
Bu diziliş, ibadetin disiplinini simgeler. Hanefi fıkhına göre kâmet, cemaatle namazın vaktinin geldiğini duyurur, aynı zamanda kalbin huzurla toparlanmasını sağlar. Erkekler için kâmet getirmek sünnet-i müekkede kabul edilir; yani, yapılması güçlü şekilde tavsiye edilen bir ibadettir.
Ali, hocasından öğrendiği gibi kelimeleri hızlı ama anlamını bilerek söyledi. Çünkü hocası ona şöyle demişti: “Evladım, dilin hızlı olabilir ama kalbin acele etmesin. Kâmet, iç sesinin secdeye hazırlanışıdır.”
Elif ise o an anladı ki, bazen bir sesin ardındaki niyet, bir âlimin dersinden daha çok öğretebilirdi.
Bir Cemaatin Kalbi Olmak
Namaz bitiminde herkes yerinden kalkarken, Zeynep teyze Ali’ye yaklaştı. “Evladım,” dedi, “bugün sadece kâmet getirmedin; hepimize Allah’a yönelişi hatırlattın.”
Ali başını eğdi, utangaç bir tebessümle karşılık verdi. “Ben sadece hocamın öğrettiğini yaptım.”
Zeynep teyse, elini Ali’nin omzuna koydu: “İşte tam da bu tevazu, kâmetin özüdür. Allahu ekber derken, insan ne kadar büyük olursa olsun, sonunda Rabbine boyun eğer.”
O gece camiden çıkan herkesin yüzünde bir huzur vardı. Çünkü kâmet sadece namazın başlangıcı değil, kalplerin Allah’a açılan kapısıydı.
Sen Ne Düşünüyorsun?
Sence ibadetlerdeki düzen ve disiplin mi daha etkileyici, yoksa niyetin içtenliği mi? Kadınların ve erkeklerin farklı ama tamamlayıcı yaklaşımları bu ibadetlere nasıl derinlik katıyor?
Yorumlarda düşüncelerini paylaş — belki senin kelimelerin, bir başkasının kalbine huzur olur.